LOJİSTİK TERİMLER SÖZLÜĞÜ
- Tarih: 26 Eylül 2022, 15:08
Acil Durum Planı: Gelecekte oluşabilecek beklenmeyen gelişmelere karşı alınacak önlemleri gösteren plandır. Açılabilir Tavanlı Konteyner (Opentop): Standart konteynere sığmayan veya konteyner kapısından forklift veya benzeri donanım ile yüklenemeyen konteynerdır. Sınıflarına göre aşağıda belirtilmiştir; Sınıf 1: Patlayıcı Maddeler Sınıf 4.1: Yanıcı Katı Maddeler |
Sınıf 4.3: Su ile Temas Edince Yanan Maddeler Sınıf 5.1: Yakıcı (Okside) Maddeler Sınıf 6.2: Bulaşıcı Maddeler Adres: Lojistik tesis içerisinde fiziksel sınırları belirlenerek, bir kimlik numarası ile sisteme tanımlanmış lokasyonlardır. |
Adresleme: Lojistik tesis içerisinde yürütülen operasyon esnasında ürünlerin ya da taşıma birimlerinin (sepet, koli, palet vb.) fiziksel olarak tesis içerisinde bulunan bir adrese konulması ve sistemsel olarak ilgili ürünün ya da taşıma biriminin kimlik numarası ile yerleştirildiği adresin kimlik numarasının eşleştirilerek kaydedilmesidir. Adresteki Stok Doğruluğu: Lojistik tesis içerisindeki bir adreste fiziki olarak bulunan ürünlerin, sistem üzerinde ilgili adreste kayıtlı ürünlerle bire bir eşleşmesidir. |
Akreditifli Ödeme (Payment Under Letter Of Credit – L/C): Bir alıcının talebine istinaden, bir bankanın verdiği ve alıcı tarafından ayrıntıları belirtilmiş, mala veya hizmete ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında, belirtilen bir satıcıya ödemeyapılacağı yolundaki şartlı bir taahhüttür. Aktarma: Bir araç ile gelen yüklerin boşaltılarak, herhangi bir özel işleme tabi tutulmadan kısa bir süre içinde sevk edilmek üzere başka bir araca yüklenmesi işlemidir. Aktif İstif: Üzerinde çalışılan ve gereksinime göre malzeme konulan/kaldırılan yüklerin istifidir. |
Ambar: İhtiyaca bağlı olarak belirli bir süre için ürünlerin konulduğu kapalı ya da açık güvenlikli alandır. Ana Güzergah: Çıkış ve varış noktaları arasındaki en uygun ve en çok kullanılan yoldur. |
Anlaşmalı Depo: Bir sözleşmeye dayalı olarak, müşteri veya müşteriler adına depolama faaliyetlerinin gerçekleştirildiği depodur. Antrepo (Bonded Warehouse): Gümrük mevzuatına tabi olan eşyaların, gümrük gözetimi altındayken muhafaza edildiği ve ilgili dış ticaret işleminin tamamlanabilmesi için gerekli işlemlerin yapıldığı bir tür depodur. |
hava navlunu için kullanılan yükleme dokümanıdır. Ara konşimento aynı zamanda destinasyon acentesi için yükleme talimatlarını, malın tanımını ve uygulanacak taşıma ücretlerini de içinde barındırır. Astarya (Laydays and Cancelling Clause – LayCan): Geminin yükleme veya boşaltma için söz konusu limanda kalabileceği günlerin oluşturduğu aralıktır. Aşamalı Stok: Müşteri gereksinimlerini karşılamak üzere tedarik zincirinde belli bir aşamadaki stoktur. Ata Karnesi (Ata Carnet): Uluslararası ithalat sözleşmesi kapsamında, taraf ülkeler arasında eşyanın gümrük vergisine tabi olmadan geçici kabulüne imkan sağlayan teminat yerine geçen ve beyanname olarak kabul edilen belgedir. ATR (ATR Movement Certificate): Türkiye ve Avrupa Topluluğu arasında imzalanan Gümrük Birliği Anlaşması’na göre, serbest dolaşım halinde bulunan malların ihracında gümrük muafiyetinden yararlanmak amacıyla ihracatçı |
tarafından düzenlenen belgedir. |
B |
BAF (Bunker Adjustment Factor): Petrol fiyatlarındaki dalgalanmadan etkilenmemek için her ay belirlenen navlun kalemidir. |
Barkod: Otomatik tanımlama teknolojisi kapsamında, bir optik okuyucu aygıt ile okunarak bilgisayar ortamına sayı, karakter ya da bunların karışımı olarak aktarılabilen, farklı kalınlıklardaki çizgi-boşluk kombinasyonlarıdır. Beyan Tutarı: Göndericinin beyan ettiği mal değeridir. |
C-Ç |
CAF (Currency Adjustment Factor): Amerikan dolarındaki dalgalanmaların navluna dahil edilmesidir. CIF (Cost, Insurance and Freight): Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, sadece deniz ve iç su taşımacılığında kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcı tüm masraf ve riskleri üstlenerek malları yükleneceği limana kadar getirir, ihracat için gümrüklenmiş olarak gemiye teslim etmesini ifade eder. Ayrıca satıcı malların taşınması sırasında oluşacak kayıp ve hasar riskine karşılık alıcı adına asgari teminat oranında bir sigorta sözleşmesi yapar. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir ve risk alıcıya geçer. |
CIP (Carriage and Insurance Paid To): Mal bedeli, sigorta ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde (eğer taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Satıcı sigorta primini ödemek suretiyle yüklediği mal cinsine uygun olan asgari teminat oranında bir sigorta yaptırır. Satıcı “teslim yükümlülüğünü” mallar varış yerine ulaştığında değil, malları taşıyıcıya teslim ettiğinde yerine getirmiş sayılır. |
CMR Anlaşması: Uluslararası nitelikteki CMR Anlaşması’nın hükümlerini kabul eden ülkelerce kullanılan bir karayolu taşıma belgesidir. Taşımanın CMR hükümlerine göre yapıldığını göstermektedir. Gönderici veya lojistik firması tarafından alıcının adına düzenlenmektedir. CMR Karayolu Taşıma Belgesi (CMR International Consignment Note): Nakliye firması tarafından alıcının adına düzenlenir. Malların belirtilen şartlarla taşınmak üzere, iyi durumda teslim alındığını ve taşıma sözleşmesinin yapıldığını gösteren hukuki bir delildir. |
CPT (Carriage Paid To): Mal bedeli ve navlun ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Özellikle çok araçlı taşımacılık türlerinde kullanılır. Satıcının malları ihracat için gümrüklenmiş olarak kendisinin seçtiği bir taşıyıcı veya diğer bir kişiye belirlenen yerde (eğer taraflarca böyle bir yer kararlaştırılmış ise) teslim edileceğini ve satıcının, malların belirtilen varış noktasına getirilmesi için taşıma masraflarını ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Malları ilk taşıyıcının gözetimine devrettiği andan itibaren malla ilgili bütün risk ve navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. |
Dağıtım: Ürünlerin belirtilen zaman, miktar vb. koşullara uygun olarak, belirtilen yerlere sevk ve teslim edilebilmesi (gönderilmesi) için gerçekleştirilen işlemler bütünüdür. Dağıtım Merkezi: Tedarikçi veya tedarikçilerden gelen ürünlerin; dağıtıma kadar geçen süre içinde depolama, katma değerli işlemler, elleçleme, ambalajlama ve sevkiyatının yapıldığı lojistik tesislerdir. |
DAP (Delivered At Place): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, malların belirlenen varış yerine getirilmesine ilişkin tüm hasar ve masrafları üstlenir. Satıcı varış yerine kadar olan tüm masrafları üstlenir, ancak alıcı ülkesindeki gümrük işlemleri ve masrafları alıcıya aittir. Dar Koridor Depolama Sistemi: Depo hacmini düşeyde daha verimli |
kullanabilmek için depolarda raf sistemleri kullanılmaktadır. Raf sistemleri arasındaki boşluklar koridor olarak adlandırılmaktadır. Standart elleçleme ekipmanları (forklift, reachtruck vb.) kullanıldığında bu koridorların 3 metre civarında bir genişliğe sahip olması gerekmektedir. Depo hacmini yatayda da verimli kullanabilmek için özel elleçleme ekipmanları ile bu koridorların genişliklerinin 2 metre seviyelerine kadar daraltıldığı depolama sistemidir. Dar Koridor İstif Ekipmanı: Dar Koridor Depolama Sistemi içerisinde ray, lazer ışığı, manyetik çizgi gibi kılavuzlarla koridorlarda hareket ederek, paletlerin rafa yerleştirilmesi ve geri alınması için kullanılan ekipmandır. Operatörün bulunduğu kabinin ürünle birlikte düşey hareket edebildiği modeller “man-up” olarak, kabinin sabit olarak zemin raf katı hizasında kaldığı modeller ise “man- down” olarak adlandırılmaktadır. “Man-up” modeller palet elleçlemenin yanı sıra, yüksek raflardan sipariş toplama amaçlı da kullanılabilmektedir. DAT (Delivered At Terminal): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde veya |
limanda belirlenen terminalde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla malların teslim edildiğini ifade eder. DAT, eşyanın alıcı ve satıcı tarafından belirlenmiş olan terminal noktasında, boşaltma masrafları satıcı tarafından karşılanmış olarak alıcının emrine bırakılmasıdır. DDP (Delivered Duty Paid): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır. |
Demuraj: Geminin kendisine tanınan yükleme ve boşaltma süresini aşması ya da konteyner içinde bekleyen yükün tanınan süreden önce gümrükten çekilip boşaltılmamasıdır. Depo Yönetim Sistemi: Depoya gelen ürünlerin kabul edilmesinden sevk edilmesine kadar geçen tüm süreci (dış saha yönetimi dahil), bilgisayar |
ortamında ve otomatik tanıma teknolojilerini kullanarak kaydedip raporlayan, içerisinde barındırdığı akıllı algoritmalarla süreç içerisinde adres belirleme, alokasyon yapma gibi konularda kararlar alarak çalışanları yönlendiren, kaynakların takibini ve planlamayı sağlayan sistemdir. Desi: Yük taşıma ücreti hesabında kullanılmak üzere; paket, sandık, koli gibi yüklerin üç boyutunun (en, boy, yükseklik) santimetre cinsinden birbiriyle çarpıldıktan sonra 3.000’e bölünmesi ile elde edilen değerdir. Dikey Depolama Sistemi: Her bir modülünün içerisinde bir asansör sistemi ve tepsiler bulunan mekatronik sistemdir. Ürünlerin ya da taşıma kaplarının (sepet, koli vb.) tepsiler üzerine konularak, asansör sistemi ile dikey yönde taşınarak depolama yapmayı sağlar. İçerisinde yer alan sensörler vasıtasıyla, tepsi üzerine konan ürünlerin yüksekliklerini tespit edip tepsiler arası mesafeyi |
minimize ederek düşey yönde verimli depolama yapmayı sağlar. |
Dökme Yük: Yükün ekipmanla elleçlenebilecek bir taşıma kabının içinde olmadığı ve elleçlemenin yüke dokunmayı gerektirdiği yükleme tipidir. Dönemsel Sayım (Cycle Count): Stok doğruluğunu sağlamak amacıyla, stoğun belirli dönemlerde bir düzen içerisinde sayılma ve kaydedilme işlemidir. Dördüncü Parti Lojistik (Fourth Party Logistics – 4PL): Müşterilerine kapsamlı tedarik zinciri çözümleri sunmak için, kendi organizasyonunun kaynaklarını, yeteneklerini ve teknolojisini, üçüncü taraf lojistik (3PL) şirketleri ile bir araya getiren ve tüm zincirin tasarımını ve yönetimini üstlenen şirketlerdir. 4PL |
şirketleri, tüm tedarik zinciri boyunca değer katabilme uzmanlığına ve yeteneğine sahip olmak zorundadırlar. Elektrikli Transpalet (Jet): Paletli yükleri pratik bir şekilde yatay yönde taşımak için kullanılan, elle kumandalı ve elektrik (akü) gücüyle çalışan ekipmandır. Paletleri dikey yönde taşıma/istifleme kabiliyeti çok kısıtlıdır. Elleçleme (Handling): Lojistik tesislerde, ürünlerin yerinin değiştirilmesi, paket |
yapısının bozulup yeniden oluşturulması, kap boyutlarının değiştirilmesi, kontrol edilmesi, etiketleme, streçleme gibi işlemlerin tamamı için kullanılan genel bir ifadedir. Envanter (Inventory): İşletmedeki tüm demirbaş ve stokların fiziksel ve/veya mali listesi. Esneklik: Tüketici taleplerindeki değişime uyum sağlayabilme yeteneğidir. Esnek Konveyör (Flexi Conveyor): Her bir bölümü 1 metre uzunluğunda olan ve |
makaslı yapısı sayesinde, uzayıp kısalarak farklı mesafelere uyum sağlayabilen konveyör modelidir. |
tabi tutulmaktadır. İlgili üründen gelen miktar sipariş miktarından fazla olduğu durumlarda da kalan miktar (tortu olarak adlandırılır) sadece mal kabul işlemine tabi tutularak stoğa alınır. Böylece giriş aşamasında gelen ürünün kısmen ya da tamamen siparişlerle eşleştirilerek tasnif edilmesi ve sadece eşleşmeyenlerin stoklara alınması sağlanarak, operasyonel işlemler azaltılarak kaynak kullanımında tasarruf sağlanır. ETA (Estimated Time Of Arrival): Tahmini varış tarihidir. |
işletmesinde malın alıcıya teslimini sağlayan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi, malların ihracat için gümrükleme işlemleri gereken hallerde bu gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir. |
hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu andan itibaren malla ilgili bütün masraflar ve navlun alıcı tarafından karşılanır. FCA (Free Carrier): Mal bedeli ve belirlenen yere kadar iç taşımaları ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından belirtilen yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle satıcının yükümlülüğünün |
bitiğini ifade eder. Eğer alıcı malları teslim alması için kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı malları bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır. FIFO (First in First Out): Genellikle depolamada ve maliyetlendirmede kullanılan, depolama için ilk giren malzemenin ilk çıkacağını öngören kuraldır. Fiktif (Fictive): Özel firmanın salt kendine ait gümrüklü malları depoladığı antrepo tipidir. |
Fiziksel Dağıtım: Üretilen malların tüketicilere fiziksel olarak taşınması, depolanması, stok kontrollerinin yapılması, ambalajlanması, bilgi iletişimi ve sipariş işlemlerinin gerçekleştirilmesidir. |
gerekli tüm belgeleri hazırlar ve malların gümrük işlemlerini tamamlayarak teslim eder. Frigo Taşıma (Transportation Refrigerated): -26 derece sıcaklığa kadar taze ve dondurulmuş gıda taşımacılığı anlamına gelir. |
dolduran yüktür. |
Gönderici: Ürünün taşınmasını talep eden taraf, şirkettir. |
aynı gümrük tarifesinin geçerli olmasını sağlamak amacıyla yapılan anlaşmadır. Gümrük Tescil: İhracatçı ya da ithalatçı firma veya gümrükçüsü tarafından hazırlanan gümrük beyannamesinin gümrük nezdinde onaylanması, ilgili emtianın ithalatının yapılabilmesi için gümrük onayına sunulmasıdır. Güvenli Bölge: Özel malzemelerin depolanması için ayrılan yerdir. |
Güvenlik Stoğu: Tedarik süresi ve tüketim (satış) hızında olabilecek beklenmeyen durumlar sonucunda stoksuz kalma durumuna düşmemek için tutulan stok miktarıdır. |
araç kasaları ile depo zemini arasındaki yükseklik farkını elimine eder, arada köprü vazifesi üstlenir. Hava Konşimentosu (Airway Bill): Gönderici ile hava taşıyıcı arasında ciro edilemez formda hazırlanan taşıma senedidir. |
IMCO Charge: Tehlikeli madde taşımalarında armatörün talep ettiği ek ücrettir. Intermodal Taşımacılık (Intermodal Transportation): Intermodal taşımacılık; taşınacak malın, mal üzerinde herhangi bir fiziki işlem yapılmadan ve konteyner/treyler hiç açılmadan birden fazla taşıma modeli kullanılarak (Ro- Ro, karayolu, denizyolu, demiryolu) nihai varış noktasına ulaştırılmasıdır. |
Işıklı Toplama (Pick by Light): Ürün toplama sürecinde, led ekran vasıtasıyla hangi adresten kaç adet ürün toplanacağını personele gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler vasıtasıyla toplama işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini sağlar. Işık Yönlendirmeli Ayrıştırma (Put to Light): Ürün ayrıştırma sürecinde, led ekran vasıtasıyla hangi adrese kaç adet ürün konulacağını personele gösteren elektronik sistemdir. Üzerindeki düğmeler vasıtasıyla ayrıştırma işlemiyle ilgili sonucun depo yönetim sistemine bildirilmesini sağlar. İade: Alıcıya ürün tesliminden sonra hasar görmesi, reddi, ambalaj malzemelerinin geri kazanımı, kullanım süresinin dolması, modasının geçmesi, onarım vb. nedenlerle ürünlerin alıcıdan başlangıç noktasına geri götürülmesi faaliyetlerine denir. |
İçinden Geçilebilir Raf: İstif ekipmanının koridordan rafın içine girmesine izin veren, paletlerin derinlemesine istiflenmesine olanak tanıyan ve böylece koridor olarak ayrılan alanı minimize eden, az çeşit malın yüksek miktarlarda depolandığı, yerleştirme için travers yerine rayların kullanıldığı raftır. LIFO (last in first out – son giren ilk çıkar) prensibine uygun bir işleyiş sağlar. İhracat (Export): Malların içinde bulunulan ülkeden başka bir ülkeye gönderilmesi yolu ile oluşan ticarettir. |
İntranet: Şirket birimleri arasında veri değişimini sağlamak üzere bilgisayar ağlarının birbirine bağlanması. İstif: Belli ölçütlere göre farklı yüklerden oluşturulan bir yığın yüktür. |
edebilmek, cesaretlendirmek ve özendirmektir. |
yetkisini salt kendi bayrağını taşıyan taşıyıcılara vermesidir. Ayrıca karayolu taşımacılığında ticari araç sürücülerinin başka ülkelerde çalışma hakkı olarak da kullanılmaktadır. |
Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesinin öngörülebilir olduğu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Buna “banker’s acceptance” denilmektedir. Bu ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veya aval vermesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır. |
malzemenin, gereksinim duyulduğu zaman ve miktarda teminini sağlayan bilgi, doküman, sinyal, elektronik mesajdır. Kara Taşımacılığı: Malın, çıkış noktasından varış noktasına kadar geçen tüm sürecin karayolu güzergahı kullanılarak taşınmasını içeren taşıma modelidir. Karantina Stok: Hatalı dokümantasyon, bozuk mal, kusurlu ürünlerin geri çağırılması vb. nedenlerle sağlam ürünlerden ayrı tutulan stoktur. Karma Taşımacılık: Aynı sevkiyat kapsamında en az iki farklı taşımacılık sisteminin birlikte kullanılmasıdır. |
ve borçlar toplamı) / artırılan veya iyileştirilen değer, işlevsellik veya yarar. Katma Değerli İşlemler (VAS): Depolarda müşteri talepleri üzerine yapılan etiketleme, ambalajlama, katlama, ısı ölçme, aktarma, karıştırma, birleştirme, ayırma, paletleme, hafif montaj, iade işlemleri, imha, kullanım kılavuzu ekleme, barkod işlemleri, bakım-onarım işlemleri vb. işlemlerdir. Kayar Raf: Yüksek devir hızı ve daha iyi hacim kullanımı amacıyla; kutu, palet vb. paketler için FIFO ilkesini gerçekleştirmek üzere bir paket alındıktan sonra diğer paketlerin eğimli makaralar üzerinde kayarak boşaltma pozisyonuna geldiği raftır. Kaynak Planlama: Sahip olunan özmal ve/veya taşeron tüm kaynakların verimli ve kuruma fayda sağlayacak şekilde kullanılabilmesi adına periyodik |
olarak yapılan optimizasyon çalışmasıdır. Kaynak planlama sonuçlarına istinaden doğacak ihtiyaç ve talepler neticesinde ayrıca satın alma gibi süreçler de tetiklenebilir. Kod: Ortak kullanılan bilgileri ayrıştırarak sınıflandırmak amacıyla metnin sayısal veya alfasayısal gösterimidir. |
Koli (Box): İçinde türlü eşya bulunan çeşitli büyüklükte pakettir. |
partileri oluşturarak taşımacılıkta ölçek tasarrufu sağlanmasıdır. |
Kontrat Lojistiği: Lojistik hizmet sağlayıcı şirket ile müşterilerle sözleşmeye bağlı olarak lojistik operasyonların dış kaynak kullanıp gerçekleştirilmesidir. Koridor: Bir stoklama sahasındaki geçiş yoludur. |
ilgili işlem için uygunluğunu, müsaitlik durumunu ifade eder. |
Low-bed (Deve Boynu Treyler): Ağır iş makineleri ya da özel proje yükleri gibi uluslararası ve yurt içi karayolu taşıma yönetmeliğine göre standartların dışında, normal kamyonların veya tırların taşıyabilecekleri uzunluk, yükseklik, genişlik ve tonajdan farklı olan yüklerin taşınmasını sağlayan yarı römorktur. Mahrece İade (Return to Country Of Origin): İthal edilen malzemenin niteliklerine uygun olmadığı durumlarda ithal edilen ülkeye iade edilmesidir. Mal Kabul: Depoya gelen malzemenin kabul edilmesi işlemidir. İşlem; yükün boşaltılarak mal kabul alanına alınması, kayıtlı bilgilerle fiziksel bilgilerin karşılaştırılması, malın depoya alınması ve kaydının tutulması işlemlerini içerir. Mal Kabul Alanı: Depoya gelen malzemenin kabul işlemlerinin yürütüldüğü alandır. |
Mal Mukabili Ödeme (Cash Against Goods): İhraç edilen malın bedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme şeklidir. Malzeme Talebi: Depodan mal almak, depoda yoksa satın alma işlemini başlatmak üzere yapılan taleptir. |
listesini gösteren belgedir. Araçtaki toplam kargonun özet detaylarıdır. Genellikle gümrük amaçlı kullanılır. Mevsimsel Stok: Bir mevsim başlamadan önce mevsim boyunca oluşacak tüketimi karşılamak üzere tutulan stoktur. Muayene: Depolama veya Gümrük noktalarında malzemenin iç ya da dış görevliler (üçüncü şahıslar) gözetiminde, gerektiğinde numune alınıp analiz |
edilerek kontrol edilmesidir. |
Optimizasyon: Kaynak planlama ile paralellikleri bulunan bir kavramdır. Mevcut kaynaklar dahilinde alınacak aksiyon ve uygulanacak planlar ile bu kaynakların maksimum kapasite ile kullanılması, verimlilik, karlılık gibi kurumun ölçülebilir değerlerinin artırılmasını amaçlarken; ceza, gecikme, kayıp gibi performans kriterleri ile ölçümlenen bir yapı içinde bu kriterlerin en düşük seviyede tutulmasını hedeflemektedir.
Ordino (Delivery Order): Konşimentoda yazılı malların kısım kısım çekilebilmesini temin etmek üzere hazırlanan emir veya talimatnamedir. Ordino aynı
zamanda konşimentoya karşılık malın gümrükten çekilmesi için talimattır. Ortalama Stok: Belirli bir dönemde bir ürün, bir ürün grubu veya tüm ürünler için elde bulundurulan ortalama stok düzeyidir.
Otomatik Depolama Sistemi (AS/RS): Malzemenin depodaki yerine yerleştirilmesi ile depolandığı yerden alınarak sevk edilmesi işlemlerinin bilgisayar kontrollü donanımla gerçekleştirildiği, her bir raf koridorunda yerleştirme ve toplama amaçlı olarak yatay ve dikey yönde hareket edebilen robotların çalıştığı depolama sistemidir.
Ödeme Şekilleri (Made Of Payment):
-
Akreditifli Ödeme (Payment Under Letter Of Credit – L/C): Bir alıcının talebine istinaden, bir bankanın verdiği ve alıcı tarafından ayrıntıları belirtilmiş, mala veya hizmete ilişkin belgelerin ibrazı karşılığında, belirtilen bir satıcıya ödeme yapılacağı yolundaki şartlı bir taahhüttür.
-
Kabul Kredili Ödeme (Acceptance Credit): Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir poliçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Bir başka ifade ile kabul kredisi satılan malın bedelinin bir poliçeye bağlandığı vadede satıcıya ödendiği bir ödeme şeklidir. Bu kredi vesaik ile birlikte ibraz edilen poliçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçının bankası tarafından kabul edilmek suretiyle kullanılır. Kabul
kredili ödemede taraflara bankalar aracılık ederler ve bunun için komisyon alırlar. Satıcının düzenlediği poliçe sadece alıcı tarafından kabul edilmiş ise “trade acceptance” vardır. Poliçenin bir banka tarafından kabul edilmesinin öngörülebilir olduğu durumda banka poliçeyi kabul eder veya ithalatçının kabulüne aval verebilir. Buna “banker’s acceptance” denilmektedir. Bu ödeme şeklinde vadeli alım yapmak isteyen ithalatçıya karşı ihracatçı, poliçeye bankanın kabul veyaaval vermesiyle kendini garanti altına almış olmaktadır.
3. KarşıTicaret–Takas(Counter-trade):Finansalödemeveyafon transferlerinin yer almadığı tek bir sözleşme ile gerçekleştirilen, eşit değerde olduğu kabul edilen iki mal grubunun doğrudan ve eş zamanlı olarak değiştirildiği işlemlerdir. Takas sözleşmeleri aynı müşteri ile uzun vadeli ve düzenli işlemleri değil; genellikle bir defaya mahsus işlemleri kapsamaktadır.
4. Konsinyeİhracat–Konsinyasyon(Consignations):Kesinsatışıdahasonra yapılmak üzere dış alıcılara, komisyonculara, ihracatçının yurt dışındaki şube temsilciliklerine mal gönderilmesi şeklinde yapılan ihracat şeklidir. Satılmak üzere gönderilen malları teslim alan ilgili kişi veya kuruluşlar malı rayiç değerinden satar. Komisyon vb. giderleri satış gelirinden düşer ve kalan tutarı yetkili banka aracılığıyla döviz cinsinden ihracatçıya yollarlar.
5. MalMukabiliÖdeme(CashAgainstGoods):İhraçedilenmalınbedelinin malın ithalatçı tarafından teslim alınmasından sonra ödendiği ödeme şeklidir.
6. PeşinÖdeme(CashPayment/AdvancePayment/Prepayment/Cash Before Delivery): İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce
ödediği ödeme şeklidir.
7. VesaikMukabiliÖdeme(CashAgainstDocuments–CAD):İthalatçı
firmanın bankasının ihracat bedelini, ihracatçı firmanın bankasına ödemesi karşılığında belgelerin ithalatçıya teslimini öngören ödeme şeklidir. İthalatçı teslim aldığı ödeme belgeleri ile malı gümrükten çekme hakkına sahip olur. Bu ödeme şekline belge karşılığı ödeme şekli de denir.
Ölü Stok: Belirli bir süre boyunca talebi veya tüketimi gerçekleşmemiş stoktur. Özet Beyannamesi (Summary Declaration): İthal ve ihraç edilecek eşyanın gümrüğe geldiğini gösteren bir belgedir.
Paket: Ürünleri dış etkilerden koruyan ve onları bir arada tutarak; pazarlama, taşıma, depolama, dağıtım işlemlerini kolaylaştıran ve metal, plastik, karton vb. malzemelerden yapılmış kaptır.
Paketleme: Bir ürünün üreticiden tüketiciye kadar uzanan dağıtım zincirinde güvenli ulaşımının sağlanabilmesi için kullanılan koruyucu araçların tümüdür. Paletleme: Ürünün, taşınmak ve depolanmak üzere paletlerde istiflenmesidir.Panelvan: Yük taşımak için üretilmiş, 3 – 5 metrelik kapalı kasaya sahip, minibüse benzer hafif ticari araç (yarı kapalı açık kasa) olan kamyonette açıkta mal taşınırken, bu modelde kapalı bir depo gibi içi boş bölümde yük
taşınır.
Parsiyel Yükleme (Partial Shipments): Aynı güzergahtaki birbirinden farklı müşterilerin yüklerini, aynı TIR ile taşıma yöntemidir.
Peşin Ödeme (Cash Payment / Advance Payment / Prepayment / Cash Before Delivery): İthalatçının mal bedelini ihracatçıya fiili ihraçtan önce ödediği ödeme şeklidir.
Planlama: Müşteri ve/veya acentelerimizden gelen yük taleplerinin, elimizdeki kaynak ve yine müşteri taleplerine istinaden yükleme planlarının yapılarak yüklerin yola çıkarılmasıdır.
Poliçe: Sigorta akdinin yapılmış olduğunu ve akdin karşılıklı olarak koşullarını (her iki tarafın haiz olduğu hak ve borçları) gösteren yazılı bir sözleşmedir. Proforma: Satıcı tarafından alıcı adına düzenlenen ve yapılan anlaşma ile ilgili her türlü detayı gösteren ön faturadır. Promosyon: Satışı artırmak için yapılan yenilikler veya sunulan avantajlardır. Raf: Depolarda düzeni sağlamak, üzerine ürün koymak, yüksekliği kullanabilmek ve malı korumak amacıyla kullanılan, sürekli sabit olan veya gerektiğinde ölçüleri ayarlanabilen, metal, ahşap veya plastik malzemeden |
yapılmış bir depolama donanımıdır. |
istenen sistem veri tabanına radyo frekansı ile online olarak teslim etmeyi sağlayan, aynı şekilde sistem veri tabanından personeli yönlendirmeye yönelik bilgileri ekranı vasıtasıyla gösteren, kullanımı kolay, mobil el bilgisayarlarıdır. |
Römorkör: Büyük gemilerin, liman alanlarında hızlı ve güvenli bir şekilde manevra yapmasına yardımcı olan motorlu deniz aracıdır. R2 Belgesi (R2 Document): Karayolları Taşıma Kanunu gereği, uluslararası taşıma işleri organizatörlüğü yapan firmaların sahip olması gereken bir yetki belgesi türüdür. Kanun hükümlerince belirtilen ihlaller gerçekleştirilmedikçe, |
belge geçerlilik süresi 5 yıldır. |
yararlandığı yerlerdir. |
Sıralı İstifleme: Yüklerin, raf kullanılmadan bir plan dahilinde zemin üzerinde üst üste istiflenmesidir. Sırt Sırta Raf Sistemi (Back to Back): Rafların ön yüzlerinin koridora, arka yüzlerinin birbirlerine yakın şekilde yerleştirildiği, tüm ürün çeşitlerine doğrudan erişim olanağı sağlayan, manuel olarak veya elleçleme ekipmanları ile kullanılabilen, palet kullanımı için oldukça uygun, en yaygın, ekonomik ve |
geniş kullanım alanına sahip olan raf sistemidir. |
toplamasına olanak tanıyan istif ekipmanıdır. |
Spot Araç (Spot Vehicle): Serbest çalışan, tek seferlik taşıma anlaşması yapılan araçların genel adıdır. Standart Ürün Kodu: “Uniform Product Code” Konseyi (UPCC) tarafından verilen, ilk beş karakteri üreticiyi, diğer 5 karakteri ise ürünü tanımlayan koddur. Stok: Gelecekte oluşacak veya oluşabilecek gereksinimlere karşı genellikledepolarda bulundurulan malzemedir. |
Stok Devir Hızı: Belirli bir faaliyet dönemi için satılan malın maliyetinin ya da miktarının, ortalama stok değerine ya da miktarına oranıdır. Stok Kontrol: Stokların sürekli veya periyodik olarak izlenerek, stok fazlalığı veya stok eksikliğine neden olmayacak şekilde ve belirlenmiş kurallara uygun biçimde siparişlerin veya gereksinimlerin belirlenmesidir. Supalan: Genellikle kara ve deniz yolu ile yapılan taşımalarda kullanılan, malzemenin taşımayı yapan araç üzerinde gümrüklemesinin yapıldığı durumdur. |
gerçekleştirerek uzun bir süre hizmet verebilecek alanlardır. |
masraflarını düşürmek ve uzun vadedeki yakıt masraflarını en azda tutmak için oldukça hafif malzemelerden üretilirler. Boyutları, diğer konteyner taşıyan araçlara yüklenebilmesi için standart İSO konteyner boyutlarındadır. Genelde dört köşesinde bulunan katlanabilir ayakları sayesinde herhangi bir yükleme/boşaltma sistemine gerek kalmadan taşındığı aracı değiştirebilir. Talep: Belirli bir malzemenin belirli bir miktarı için ortaya çıkan gereksinimdir. Talep Planlaması: Bir ürün veya hizmetin öngörülen bir döneme (12 ay, 6 ay, 3 ay, 1 ay gibi) ait talebinin; gerek geçmiş satış verilerinin, gerekse geleceğe |
yönelik etkileyen etmenlerin bir senaryo yaklaşımı ile dikkate alınarak ürün ailesi, ürün veya lokasyon bazında belirlenmesidir. Tampon Stok: Üretim akışını dengelemek amacıyla iş merkezleri arasında tutulan stoktur. Taşınabilir Raf: Boş veya dolu olarak taşınabilen raftır. |
Tedarik Zinciri: Tedarikçiden müşteriye doğru hareketleri kapsayan ve bu süreç içerisindeki örgütler, insanlar, teknoloji gibi faaliyetlerin bütününe verilen isimdir. Bu çerçevede birçok şirketi birbirine bağlayan zincirdir. Tehlikeli Madde: Sağlığa, güvenliğe ve bulunduğu ortamdaki diğer malzemelere zarar verme riski olduğu için taşıma ve depolama sırasında özel önem verilmesi gereken malzemedir. |
Tesellüm: Malzemeyi teslim eden yetkili personelden malın, firma yetkilisi tarafından teslim alınma işlemidir. Teslim Zamanı: Bir malın müşteriye teslim edildiği tarih ve/veya saattir. |
THC (Terminal Handling Charges): Limandaki elleçleme ücretidir. |
ve Haberleşme Bankalığı tarafından belirli koşulları sağlayan firmalara her yılın başında tahsis edilen, beraberinde usule uygun olarak doldurulmuş bir seyir defteri olan, üye ülkeler arasında gerçekleştirilen taşımalarda kullanılan izinbelgesidir. Uluslararası Taşıma: Bir ülkeden bir ülkeye doğrudan veya transit olarak; karayolu, denizyolu, demiryolu ve/veya havayoluyla yapılan her çeşit taşımadır. |
|
kayıp ve hasar riskine karşılık alıcı adına asgari teminat oranında bir sigorta sözleşmesi yapar. Malların hasar ve kaybına ilişkin risk, mallar gemiye konduğunda alıcıya geçerken, masrafların alıcıya devri, varış limanında gerçekleşir ve risk alıcıya geçer.
|
navlun dışındaki masraflar genel bir kural olarak alıcıya geçer. ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan alıcının tasarrufuna bırakmakla teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, malların belirlenen varma yerine getirilmesine ilişkin tüm hasar ve masrafları üstlenir. Satıcı varış yerine kadar olan tüm masrafları üstlenir, ancak alıcı ülkesindeki gümrük işlemleri ve masrafları alıcıya aittir. 6. DAT(DeliveredAtTerminal):Malbedeli,sigorta,navlunveiçtaşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen varış yerinde veya limanda belirlenen terminalde gelen taşıma aracından boşaltılmış bir şekilde alıcının tasarrufuna bırakmakla malların teslim |
edildiğini ifade eder. DAT, eşyanın alıcı ve satıcı tarafından belirlenmiş olan terminal noktasında, boşaltma masrafları satıcı tarafından karşılanmış olarak alıcının emrine bırakılmasıdır.
-
DDP (Delivered Duty Paid): Mal bedeli, sigorta, navlun ve iç taşımalar ödenmiş, çok çeşitli taşıma dahil her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının teslim yükümlülüğü, malların ithal ülkesinde belirlenen yerde emre hazır tutulması ile sona erer. Satıcı, malların o noktaya kadar taşınması, ithal gümrüğünden geçirilmesi için gerekli vergi, resim ve diğer harçlar dahil olmak üzere riziko ve giderleri üstlenmek durumundadır.
-
Ex Works: Sadece mal bedeli ifade eden, satıcının kendi depo veya
işletmesinde malın alıcıya teslimini sağlayan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların işletmede teslim edilmesinden itibaren malla ilgili bütün masraf ve risk ile diğer yükümlülükler alıcı tarafından karşılanır. Satıcı, malları herhangi bir taşıma aracına yüklemek zorunda olmadığı gibi, malların ihracat için gümrükleme işlemleri gereken hallerde bu gümrükleme işlemlerini yerine getirmek zorunda değildir.
9. FAS (Free Alongside Ship): Mal bedeli ve limana kadar iç taşımaları ödenmiş, deniz ve iç su taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından seçilen geminin doğrultusunda (rıhtımda) bırakarak teslim etmesini ifade eder. Tesliminden itibaren malların kaybolması veya hasar görmesi gibi rizikolar alıcıya aittir. Bu andan itibaren malla ilgili bütün masraflar ve navlun alıcı tarafından karşılanır.
10.FCA (Free Carrier): Mal bedeli ve belirlenen yere kadar iç taşımaları ödenmiş, her türlü taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Malların ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından belirtilen yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim edilmesiyle satıcının yükümlülüğünün bitiğini ifade eder. Eğer alıcı malları teslim alması için kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı malları bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.
11.FOB (Free On Board): Mal bedeli ve belirlenen limana kadar iç taşımaları
ödenmiş, deniz ve iç sularda taşıma şeklinde kullanılan uluslararası ticarette bir teslim şeklidir. Satıcının malları belirlenen yükleme limanında, ihracat için gümrüklenmiş olarak alıcı tarafından seçilen gemi üzerinde teslim etmesini ifade eder. Mallar geminin küpeştesine (güvertesine) geçtikten sonra meydana gelebilecek her türlü hasar, kayıp ve masraflar alıcının sorumluluğundadır.
Üçüncü Parti Lojistik (Third Party Logistics – 3PL): Müşterilerinin lojistik faaliyetlerini (öncelikle taşıma ve depolama) üstlenen ve konusunda uzman olan lojistik şirketleridir. Birinci parti ifadesi ile satıcı şirket, ikinci parti ifadesi ile alıcı şirket, üçüncü parti ifadesi ile ise satıcı ve alıcı şirketler arasındaki bazı hizmetleri üstlenen şirket kastedilmektedir.
Üretim: Malzeme, işçilik, enerji, makine vb. üretim kaynaklarını kullanarak kullanıcılar için yararlı ürün ve/veya hizmetler oluşturulmasıdır. Ürün Stoğu: Her bir ürünün depoda bulunan miktarıdır. |
adreslerinden toplanması işlemidir. |